Znaczenie ruchu na świeżym powietrzu.
Aktualna podstawa programowa dla wychowania przedszkolnego jasno określa wymiar czasu przeznaczonego na pobyt dzieci na świeżym powietrzu – jest to jedna piąta całego czasu jaki dziecko spędza w przedszkolu.
Jedna piąta, a w przypadku młodszych dzieci – jedna czwarta to i dużo i mało. Wiadomo, że nie zawsze pogoda sprzyja zabawom na świeżym powietrzu,
a czasem trzeba więcej czasu poświęcić na przygotowanie dzieci do przedstawienia.
Jednak zapis ten motywuje do przestrzegania pewnych prawidłowości rozwojowych. Dzieci w wieku przedszkolnym potrzebują dużo ruchu. W naturalny sposób łakną biegania, skakania, huśtania się, wspinania, bujania, rzucania i łapania.
Nie wszystkich rodziców stać na opłacenie dziecku zajęć na basenie, nie wszyscy też dysponują czasem, by zadbać o prawidłowy rozwój ruchowy dzieci.
Zabawy ruchowe nie wymagają specjalnego sprzętu. Wystarczy deska, pieniek, lina, stara opona i kilka pomysłów, jak je wykorzystać. Wszyscy wiemy, że ruch pobudza rozwój mięśni, serca i płuc, co ma szczególne znaczenie w okresie dzieciństwa, kiedy maluch rozwija się i rośnie. Znacznie mniej ludzi zdaje sobie sprawę, że ruch ma też istotny wpływ na kształtowanie się i pracę mózgu. Mózg ma bardzo duże zapotrzebowanie na tlen.
Zabawy ruchowe zwiększają napływ krwi do mózgu, a tym samym jego dotlenienie. Pod wpływem ruchu wydzielają się w mózgu substancje chemiczne (neurotrofiny), które pobudzają rozwój komórek nerwowych i usprawniają połączenia między nimi. Każdy nasz ruch wymaga współdziałania wielu mięśni, orientacji w otoczeniu, wiedzy o stanie własnego ciała, wykorzystania informacji zgromadzonych w magazynach pamięci... Angażuje więc wiele obszarów mózgu, co wpływa na rozwój umysłowy dziecka.
W wieku dziecięcym aktywność fizyczna ona ważnym czynnikiem determinującym wszechstronny rozwój organizmu i kształtującym prawidłową postawę ciała, przyczynia się do wyrabiania podstawowych cech motorycznych, zwłaszcza zwinności, zręczności, gibkości, szybkości, siły oraz umożliwia uczenie się wielu umiejętności ruchowych niezbędnych w dalszym życiu.
Dziecko mniej sprawne ruchowo już w wieku przedszkolnym bywa izolowane przez rówieśników, bo psuje zabawę. Odsunięcie od zabaw z rówieśnikami utrudnia proces uspołeczniania. Natomiast ograniczenie aktywności fizycznej
u dorosłych, związanej z ułatwieniami życia wynikającymi ze zdobyczy cywilizacji, jest jedną z przyczyn coraz częstszych chorób serca, bólów krzyża, osteoporozy i innych.
A oto kilka przykładów zabaw do wykorzystania w zabawie z dzieckiem:
,,Zmień swoje miejsce’’.
Liczba uczestników: 4 – 10
Zawodnicy (oprócz dwóch) ustawiają się przy pniach drzew lub przy palikach wbitych w kształt koła w odległości 3-5 metrów. Dwóch zawodników pozostaje bez drzew, jeden stoi w środku, drugi na zewnątrz. Na sygnał jeden zaczyna uciekać, drugi gonić. Aby nie zostać schwytanym, uciekający staje przy drzewie, przy którym stoi inny zawodnik i uderza go w ramię. Wtedy tamten ucieka, a ten zostaje przy drzewie itd. Gdy goniący dotknie uciekającego, następuje zamiana. Nikt nie wygrywa.
,,W berka kucanego’’.
Liczba uczestników: 3-15
Oznacza się pole wielkości około 20 x 20 metrów. Jedno dziecko jest berkiem i goni, reszta ucieka. Jeśli dziecko kucnie, berek nie może go złapać. Jeśli berkowi uda się jakieś dziecko dotknąć zanim kucnie, zostaje ono berkiem, a dotychczasowy berek dołącza do grupy.
,,Lisi ogon’’.
Liczba uczestników: 4-12
Kolorowe chusteczki dla połowy zawodników. Połowa dzieci zakłada sobie z tyłu za pasek kolorową chusteczkę- dzieci te są lisami i uciekają. Pozostałe dzieci gonią je i któremu uda się wyciągnąć chusteczkę, zakłada ją sobie za pasek, zostaje lisem i ucieka, a tamto dziecko goni.
,,Raz, dwa, trzy, Baba- Jaga patrzy’’.
Liczba uczestników: 3- 15
Jedno dziecko ustawia się w odległości 12-15 metrów od reszty dzieci, które stoją na oznaczonej mecie (linii). Gdy wszyscy są gotowi, dziecko stojące samo odwraca się tyłem i głośno mówi: Raz, dwa, trzy, Baba- Jaga patrzy. W tym czasie dzieci stojące na mecie posuwają się do przodu, ale przy słowie: patrzy, powinny stanąć bez ruchu. Dziecko stojące na przodzie, po wymówieniu słowa: patrzy, odwraca się szybko i jeżeli widzi, że któreś dziecko się porusza, wskazuje na nie i poleca wrócić na metę. Następnie znowu się odwraca i wymawia wymienione zdanie. Dziecko, które pierwsze dotknie Baby- Jagi, ustawia się na przodzie, a tamto wraca do grupy. Zabawę powtarza się.
,,W chowanego’’.
Liczba uczestników: 4- 12
Gra bardzo znana. Jedno dziecko staje w miejscu wybranym na metę, twarzą do muru lub drzewa, zakrywa oczy i liczy do 20. Inne dzieci w tym czasie chowają się. Dziecko woła głośno 20 i idzie szukać. Jeśli kogoś dostrzeże, biegnie zaklepać go na mecie: Raz, dwa, trzy- Ania! Dzieci jednak starają się same dobiec do mety i tam się zaklepać: Raz, dwa, trzy! Kto zaklepie się, jest już wolny. Po znalezieniu wszystkich, jako następne szuka to dziecko, które pierwsze zostało zaklepane przez szukającego.
,,Drwale i niedźwiedzie’’.
Liczba uczestników: dowolna.
Uczestników dzielimy na dwie grupy. Jedna z nich to drwale idący do lasu. Druga grupa to niedźwiedzie. Gdy drwale spotkają niedźwiedzi w lesie, zastygają bez ruchu. Niedźwiedzie starają się rozśmieszyć drwali (bez dotykania). Drwal, który się roześmieje, staje się niedźwiedziem.
,,Jesteśmy’’.
Liczba uczestników: dowolna.
Grupa stoi w rozsypce. Jedna osoba mówi: ,,Jesteśmy żabami’’. Reszta odpowiada: ,,Hura! Jesteśmy żabami’’, skacząc przy tym do góry i wyciągając ręce. Wszyscy naśladują żaby aż do momentu, gdy osoba, dająca hasło, nie dotknie kogoś, kto mówi: ,,Jesteśmy… (np. bocianami) itd.
,,10 punktów’’.
Liczba uczestników: dowolna.
Materiały: piłka
Tworzymy dwie równoliczne drużyny i nie oznaczamy ich. Każda z nich ma za zadanie zdobyć 10 punktów, czyli musi wykonać do siebie 10 rzutów piłką, głośno licząc. Wolno rzucać tylko w ruchu, nie wolno blokować rzucającego. Jeśli piłka upadnie, liczymy od początku.
,,Komórki do wynajęcia’’
Liczba uczestników: dowolna.
Materiały: gazety , szarfy lub koła hula-hop.
Każdy uczestnik zabawy ma swoją komórkę. Może to być np. gazeta rozłożone na podłodze. Jedna osoba, która nie posiada komórki, krzyczy: ,,Komórki do wynajęcia!’’. Na to hasło wszyscy zmieniają komórki. Kto zostanie bez komórki, ponownie krzyczy hasło. Osoba wołająca też się włącza.
Literatura:
-
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego
-
Owczarek S., Gimnastyka przedszkolaka”, Warszawa 1997r.
-
Ewa Noga, Anna Wasilak ,,Stare i nowe zabawy podwórkowe’’
-
Elżbieta Wójcik ,,Raz, dwa, trzy Baba- Jaga patrzy’’
Opracowała: Iwona Cypilewska